Skip to main content

Posts

Showing posts from April, 2019

स्तोत्रस्रजं तव जिनेन्द्र गुणैर्निबद्धां भक्त्या मया रुचिर-वर्ण-विचित्र-पुष्पाम्

स्तोत्रस्रजं तव जिनेन्द्र गुणैर्निबद्धां भक्त्या मया रुचिर-वर्ण-विचित्र-पुष्पाम् | धत्ते जनो य इह कण्ठ-गतामजस्रं तं `मानतुंगमवशा` समुपैति लक्ष्मीः| अर्थात् : हे जिनेन्...

मत्तद्विपेन्द्र-म्रगराज-दवानलाहि- संग्राम वारिधि-मनोदर-बन्धनोत्थम्

मत्तद्विपेन्द्र-म्रगराज-दवानलाहि- संग्राम वारिधि-मनोदर-बन्धनोत्थम् | तस्याशु नाशमुपयाति भयं भियेव यस्तावकं स्तवमिमं मतिमानधीते| अर्थात् : जो बुद्धिमान मनुष्य आपके ...

आपाद-कण्ठमुरु-श्रंखल-वेष्टितागंगा गाढं बृहन्निगड-कोटि-निधृष्ट-जंगघाः

आपाद-कण्ठमुरु-श्रंखल-वेष्टितागंगा गाढं बृहन्निगड-कोटि-निधृष्ट-जंगघाः | त्वन्नाम-मन्त्रमनिशं मनुजाः स्मरन्तः सद्यः स्वयं विगत-बन्ध-भया भवन्ति| अर्थात् : जिनका शरीर पै...

उद् भूत-भीषण-जलोदर-भार-भुग्नाः शोच्यां दशामुपगताश्च्युत-जीविताशाः

उद् भूत-भीषण-जलोदर-भार-भुग्नाः शोच्यां दशामुपगताश्च्युत-जीविताशाः | त्वत्पाद-पंकज-रजोऽमृत-दिग्ध-देहा मर्त्या भवन्ति मकरध्वज-तुल्यरुपाः| अर्थात् : उत्पन्न हुए भीषण जल...

अम्भोनिधौक्षुभित-भीषण-नक्र-चक्र- पाठीन-पीठ-भय-दोल्वण-वाडवाग्नौ

अम्भोनिधौक्षुभित-भीषण-नक्र-चक्र- पाठीन-पीठ-भय-दोल्वण-वाडवाग्नौ | रंगतरंग-शिखर-स्थित-यान-पात्रास्- त्रासं विहाय भवतः स्मरणाद् व्रजन्ति | अर्थात् : क्षोभ को प्राप्त भयंकर ...

कुन्ताग्र-भिन्न-गज-शोणित-वारिवाह- वेगावतार - तरणातुर - योध - भीमे

कुन्ताग्र-भिन्न-गज-शोणित-वारिवाह- वेगावतार - तरणातुर - योध - भीमे | युद्धे जयं विजित-दुर्जय-जेय-पक्षास्- त्वत्पाद-पंकज-वनाश्रयिणो लभन्ते | अर्थात् : हे भगवन् आपके चरण कमलरुप व...

वल्गत्तुरंग-गज-गर्जित-भीमनाद- माजौ बलं बलवतामपि भूपतीनाम्

वल्गत्तुरंग-गज-गर्जित-भीमनाद- माजौ बलं बलवतामपि भूपतीनाम् | उद्यद्दिवाकर-मयूख-शिखापविद्धं त्वत्कीर्तनात्तम इवाशु भिदामुपैति| अर्थात् : आपके यशोगान से युद्धक्षेत्र म...

रक्तेक्षणं समद-कोकिल-कण्ठ-नीलं क्रोधोद्धतं फणिनमुत्फणमापतन्तम्

रक्तेक्षणं समद-कोकिल-कण्ठ-नीलं क्रोधोद्धतं फणिनमुत्फणमापतन्तम् | आक्रामति क्रम-युगेण निरस्त-शखं- स्त्वन्नाम-नाग-दमनी ह्रदि यस्य पुंसः! अर्थात् : जिस पुरुष के ह्रदय में ...

कल्पान्त-काल-पवनोद्धत-वह्रि-कल्पं दावानलं ज्वलितमुज्ज्वमुत्स्फुलिगंम्

कल्पान्त-काल-पवनोद्धत-वह्रि-कल्पं दावानलं ज्वलितमुज्ज्वमुत्स्फुलिगंम् | विश्व जिघित्सुमिव संमुखमापतन्तं त्वन्नाम-कीर्तन-जलं शमयत्यशेषम्| अर्थात् : आपके नाम यशोगा...

भिन्नेभ-कुम्भ-गलदुज्ज्वल-शोणिताक्त- मुक्ता-फल-प्रकर-भूषित-भूमि-भागः

भिन्नेभ-कुम्भ-गलदुज्ज्वल-शोणिताक्त- मुक्ता-फल-प्रकर-भूषित-भूमि-भागः | बद्ध-क्रमः क्रम-गतं हरिणाधिऽपोपि नाक्रामति क्रम-युगाचल-संश्रितं ते| अर्थात् : सिंह, जिसने हाथी का गण...

शच्योतन्मदाविल-विलोल-कपोल-मूल- मत्त-भ्रमद्-भ्रमर-नाद-विवृद्ध-कोपम्

शच्योतन्मदाविल-विलोल-कपोल-मूल- मत्त-भ्रमद्-भ्रमर-नाद-विवृद्ध-कोपम् | एरावताभमिभमुद्धतमापतन्तं दृष्ट्वा भयं भवति नो भवदाश्रितानाम्| अर्थात् : आपके आश्रित मनुष्यों को, ...

इत्थं यथा तव विभूतिरभूज्जिनेन्द्र धर्मोपदेशन-विधौ-न तथा परस्य

इत्थं यथा तव विभूतिरभूज्जिनेन्द्र धर्मोपदेशन-विधौ-न तथा परस्य | यादृक्प्रभा दिनकृतः प्रहतान्धकारा तादृक्कुतो ग्रह-गणस्य विकाशिनोऽपि| अर्थात् : हे जिनेन्द्र! इस प्रक...

उन्निद्र-हेम-नव-पंकज-पुञ्ज-कान्ती पर्युल्लसन्नख-मयूख-शिखाभिरामौ

उन्निद्र-हेम-नव-पंकज-पुञ्ज-कान्ती पर्युल्लसन्नख-मयूख-शिखाभिरामौ | पादौ पदानि तव यत्र जिनेन्द्र! धत्तः पद्मानि तत्र विबुधाः परिकल्पयन्ति| अर्थात् : पुष्पित नव स्वर्ण कम...

स्वर्गापवर्ग-गम-मार्ग-विमार्गणेष्टः सद्धर्म-तत्व-कथनैक-पटुस्त्रिलोक्याः

स्वर्गापवर्ग-गम-मार्ग-विमार्गणेष्टः सद्धर्म-तत्व-कथनैक-पटुस्त्रिलोक्याः | दिव्यःध्वनिर्भवति ते विशदार्थ-सर्व- भाषा-स्वभाव-परिणाम-गुणैःप्रायोज्यः| अर्थात् : आपकी दि...

शुम्भत्प्रभा-वलय-भूरि-विभा विभोस्ते लोकत्रये द्युतिमतां द्युतिमाक्षिपन्ति

शुम्भत्प्रभा-वलय-भूरि-विभा विभोस्ते लोकत्रये द्युतिमतां द्युतिमाक्षिपन्ति | प्रोद्यद्दिवाकर-निरन्तर-भूरि-संख्या दीप्त्या जयत्यपि निशामपि सोम-सौम्याम्| अर्थात् : ह...

मन्दार-सुन्दर-नमेरु-सुपारिजात- सन्तानकदि-कुसुमोत्कर-वृष्टिरुद्धा

मन्दार-सुन्दर-नमेरु-सुपारिजात- सन्तानकदि-कुसुमोत्कर-वृष्टिरुद्धा | गन्धोद-बिन्दु-शुभ-मन्द-मरुत्प्रपाता दिव्या दिवः पतति ते वचसां ततिर्वा| अर्थात् : सुगंधित जल बिन्दु...

गम्भीर-तार-रव-पूरित-दिग्विभाग- स्त्रैलोक्य-लोक-शुभ-सगंमभूतिदक्षः

गम्भीर-तार-रव-पूरित-दिग्विभाग- स्त्रैलोक्य-लोक-शुभ-सगंमभूतिदक्षः | सद्धर्मराज जय-घोषण-घोषकः सन् खे दुन्दुभिध्र्वनति ते यशसः प्रवादी अर्थात् : गम्भीर और उच्च शब्द से दिश...

छत्र-त्रयं तव विभाति शशागं-कान्त- मुच्चैः स्थितं स्थगित-भानु-कर-प्रतापम्

छत्र-त्रयं तव विभाति शशागं-कान्त- मुच्चैः स्थितं स्थगित-भानु-कर-प्रतापम् | मुक्ता-फल-प्रकर-जाल-विवृद्घशोभं प्रख्यापयत्त्रिजगतः परमेश्वरत्वम् | अर्थात् : चन्द्रमा के सम...

कुन्दावदात-चल-चामर-चारु-शोभं विभ्राजते तव वपुः कलधोत-कान्तम्

कुन्दावदात-चल-चामर-चारु-शोभं विभ्राजते तव वपुः कलधोत-कान्तम् | उद्यच्छशागं-शुचि-निर्झर-वारि-धार मुच्चैस्तटं सुरगिरेरिव शांतकोम्भम्| अर्थात् : कुन्द के पुष्प के समान धव...

सिंहासने मणि-मयूख-शिखा-विचित्रे विभ्राजते तव वपुः कनकावदातम्|

सिंहासने मणि-मयूख-शिखा-विचित्रे विभ्राजते तव वपुः कनकावदातम्| बिम्बं वियद् विलसदंशुलता-वितानं तुगोंदयाद्रिशिरसीव सहस्र-रश्मेः | अर्थात् : मणियों की किरण-ज्योति से सु...

उच्चैरशोक-तरु-संश्रितमुन्मयूख- माभाति रुपममलं भवतो नितान्तम्

उच्चैरशोक-तरु-संश्रितमुन्मयूख- माभाति रुपममलं भवतो नितान्तम् | स्पष्टोल्लसत्किरणमस्त-तमो-वितानं बिम्बं रवेरिव पयोधर-पाश्र्र्ववर्ति | अर्थात् : ऊँचे अशोक वृक्ष के नी...

को विस्मयोऽत्र यदि नाम गुणैरशेषै- स्त्वं संश्रितो निरवकाशतया मुनीश

को विस्मयोऽत्र यदि नाम गुणैरशेषै- स्त्वं संश्रितो निरवकाशतया मुनीश | दोषैरुपात्तविविधाशश्रय-जात-गर्वैः स्वप्नान्तरेऽपि न कदाचिदपीक्षितोऽसि| अर्थात् : हे मुनीश! अन्य...

तुभ्यं नमस्त्रिभुवनार्तिहराय नाथ! तुभ्यं नमः क्षितितलामलभूषणाय

तुभ्यं नमस्त्रिभुवनार्तिहराय नाथ! तुभ्यं नमः क्षितितलामलभूषणाय | तुभ्यं नमस्त्रिजगतः परमेश्वराय तुभ्यं नमो जिन! भवोदधि-शोषणाय| अर्थात् : हे स्वामिन्! तीनों लोकों के द...

बुद्घस्त्वमेव विबुधार्चित-बुध्दि-बोधात् त्वं शकंरोऽसि भुवन-त्रय-शकंरत्वात्|

बुद्घस्त्वमेव विबुधार्चित-बुध्दि-बोधात् त्वं शकंरोऽसि भुवन-त्रय-शकंरत्वात्| धातासि धीर! शिव-मार्ग-विधेर्विधानात् व्यक्तं त्वमेव भगवन्तुरुषोत्तमोऽसि | अर्थात् : देव...

त्वामव्ययं विभुमचिन्त्यमसंख्यामाद्यं ब्रह्माणमीश्वरमनन्तमनगंकेतुम्

त्वामव्ययं विभुमचिन्त्यमसंख्यामाद्यं ब्रह्माणमीश्वरमनन्तमनगंकेतुम् | योगीश्वरं विदितयोगनेकमेकं ज्ञानस्वरुपममलं प्रवदन्ति सन्तः| अर्थात् : सज्जन पुरुष आपको शा...

त्वामव्ययं विभुमचिन्त्यमसंख्यामाद्यं ब्रह्माणमीश्वरमनन्तमनगंकेतुम्

त्वामव्ययं विभुमचिन्त्यमसंख्यामाद्यं ब्रह्माणमीश्वरमनन्तमनगंकेतुम् | योगीश्वरं विदितयोगनेकमेकं ज्ञानस्वरुपममलं प्रवदन्ति सन्तः| अर्थात् : हे मुनीन्द्र! तपस्व...

त्वामामनन्ति मुनयः परमं पुमांस- मादित्य-वर्णममलं तमसः पुरस्तात्

त्वामामनन्ति मुनयः परमं पुमांस- मादित्य-वर्णममलं तमसः पुरस्तात् | त्वामेव सम्यगुपलभ्य जयन्ति मृत्युं नान्यः शिव: शिवपदस्य मुनीन्द्र पन्थाः | अर्थात् : हे मुनीन्द्र! तप...

स्त्रीणां शतानि शतशो जनयन्ति पुत्रान् नान्या सुतं त्वदुपमं जननी प्रसूता

स्त्रीणां शतानि शतशो जनयन्ति पुत्रान् नान्या सुतं त्वदुपमं जननी प्रसूता | सर्वा दिशो दधति भानि सहस्र-रश्मिं प्राच्येव दिग्जनयति स्फुरदंशुजालम्| अर्थात् : सैकड़ों स्...

मन्ये वरं हरिहरादय एव दृष्टा दृष्टेषु येषु ह्रदयं त्मयि तोषमेति

मन्ये वरं हरिहरादय एव दृष्टा दृष्टेषु येषु ह्रदयं त्मयि तोषमेति | किं वीक्षितेन भवता भुवि येन नान्यः कश्चिन्मनो हरित नाथ!भवान्तरेऽपि| अर्थात् : हे स्वामिन्| देखे गये विष...

ज्ञानं यथा त्वयि विभाति कृतावकाशं नैवं तथा हरिहरादिषु नायकेषु

ज्ञानं यथा त्वयि विभाति कृतावकाशं नैवं तथा हरिहरादिषु नायकेषु | तेजः स्फुरन्मणिषु याति यथा महत्वं नैवं तु काच-शकले किरणाकुलेऽपि| अर्थात् : अवकाश को प्राप्त ज्ञान जिस प्...

किं शर्वरीषु शशिनाऽह्रि विवस्वता वा युष्मन्मुखेन्दु-दलितेषु तमःसु नाथ

किं शर्वरीषु शशिनाऽह्रि विवस्वता वा युष्मन्मुखेन्दु-दलितेषु तमःसु नाथ | निष्पन्न-शालि-वन-शालिनि जीव-लोके कार्यं कियज्जलधरैर्जल-भार-नम्रैः| अर्थात् : हे स्वामिन्! जब अं...

नित्योदयं दलित-मोह-महान्धकारं गम्यं न राहु-वदनस्य न वारिदानाम्

नित्योदयं दलित-मोह-महान्धकारं गम्यं न राहु-वदनस्य न वारिदानाम् | विभ्राजते तव मुखाब्जमनल्पकान्ति विद्योतयज्जगदपूर्व-शशांक-बिम्बम्| अर्थात् : हमेशा उदित रहने वाला, मो...

नास्तं कदाचिदुपयासि न राहु-गम्यः स्पष्टीकरोषि सहसा युगपज्जगन्ति

नास्तं कदाचिदुपयासि न राहु-गम्यः स्पष्टीकरोषि सहसा युगपज्जगन्ति | नाम्भोधरोदर निरुद्ध-महा-प्रभावः सूर्यातिशायि-महिमासि मुनीन्द्र! लोके| अर्थात् : हे मुनीन्द्र! आप न त...

निर्धूम-वर्तिरपवर्जित-तैल-पूरः क्रत्स्नं जगत्त्रयमिदं प्रकटी-करोषि

निर्धूम-वर्तिरपवर्जित-तैल-पूरः क्रत्स्नं जगत्त्रयमिदं प्रकटी-करोषि | गम्यो न जातु मरुतां चलिताचलानां दीपोऽपरस्त्वमसि नाथ जगत्प्रकाशः| अर्थात् : हे स्वामिन्! आप धूम त...

चित्रं किमत्र यदि ते त्रिदशागंगनाभि- र्नीतं मनागपि मनो न विकार-मार्गम्

चित्रं किमत्र यदि ते त्रिदशागंगनाभि- र्नीतं मनागपि मनो न विकार-मार्गम् | कल्पान्त-काल-मरुता चलिताचलेन किं मन्दराद्रि-शिखरं चलितं कदाचित्| अर्थात् : यदि आपका मन देवागंना...

सम्पूर्ण-मण्डल-शशांक-कला-कलाप- शुभ्रा गुणास्त्रिभुवनं तव लगंघयन्ति

सम्पूर्ण-मण्डल-शशांक-कला-कलाप- शुभ्रा गुणास्त्रिभुवनं तव लगंघयन्ति | ये संश्रितास्त्रिजगदीश्वर-नाथमेकं कस्तान्निवारयति संचरतो यथेष्टम्| अर्थात् : पूर्ण चन्द्र की कल...

यैः शान्त-राग-रुचिभिः परमाणुभिस्त्व् निर्मापितस्त्रिभुवनैक-ललाम-भूत

यैः शान्त-राग-रुचिभिः परमाणुभिस्त्व् निर्मापितस्त्रिभुवनैक-ललाम-भूत | तावन्त एव खलु तेऽप्यणवः पृथिव्यां यत्ते समानमपरं न हि रुपमस्ति| अर्थात् : हे त्रिभुवन के एकमात्...

वक्त्रं क्व ते सुर-नरोरग-नेत्र-हारि निःशेष-निर्जित-जगत्त्रितयोपमानम्

वक्त्रं क्व ते सुर-नरोरग-नेत्र-हारि निःशेष-निर्जित-जगत्त्रितयोपमानम् | बिम्बं कलंक-मलिनं क्व निशाकरस्य यद्वासरे भवति पाण्डु-पलाशकल्पम्| अर्थात् : हे प्रभो! सम्पूर्ण रु...

द्रष्ट् वा भवन्तमनिमेष-विलोकनीयं नान्यत्र तोषमुपयाति जनस्य चक्षुः

द्रष्ट् वा भवन्तमनिमेष-विलोकनीयं नान्यत्र तोषमुपयाति जनस्य चक्षुः | पीत्वा पयः शशिकर-द्युति-दुग्ध-सिन्धोः क्षारं जलं जल-निधे रसितुं कः इच्छेत् || अर्थात् : हे अभिमेष दर्...